Jest Pan, Panie Doktorze, jedynym ratunkiem!
W PRL seksuolodzy piszący do prasy młodzieżowej dostawali tysiące listów: „Jestem lesbijką”; „Najpotworniejszym ze zboczeń seksualnych jest homoseksualizm. Doświadczam tego na własnej skórze, co uważam za swoją życiową tragedię”. „Mam 20 lat i obawiam się przyszłości, ponieważ ciało moje rozwija się w kierunku kobiecym, a dusza w męskim”. Czytelnicy prosili o pomoc: „Jestem w kłopocie i nie wiem, jak z tego wybrnąć”; zwierzali się: „Ludzie kochający inaczej mogą być szczęśliwi!”; wzywali innych do działania: „Dziewczyny, jeżeli czujecie się skrzywdzone przez los miłością do kobiet, napiszcie!”. Seksuolodzy nie tylko publikowali te listy, lecz także wczuwali się w problemy autorów i rewidowali swoje poglądy, by pomóc queerowym czytelnikom. W rezultacie te zorientowane na potrzeby pacjentów rubryki stały się przestrzenią dialogu i do połowy lat 80. XX wieku jedynym miejscem w kulturze głównego nurtu, gdzie można było usłyszeć głosy odmieńców.
Performance wyrasta z listów do seksuologa zebranych przez antropolożkę i historyczkę seksualności Agnieszkę Kościańską. W jego trakcie grupa performerów przepisze odręcznie i odczyta na głos ich fragmenty po polsku i po angielsku. Akcja jest próbą pokazania sytuacji seksualnych i płciowych odmieńców w socjalistycznej Polsce i ich walki o zdefiniowanie własnych tożsamości, zbudowanie wspólnoty i przejęcie kontroli nad swoim losem. Kreśli tym samym portret ewoluującej świadomości seksualnej epoki PRL.
sobota 22.09.2018, godz. 18:00
Duży Pokój, Warecka 4/6 (wejście od ul. Kubusia Puchatka)
A performance installation by Agnieszka Kościańska and Benny Nemerofsky Ramsay
Project Concept: Agnieszka Kościańska, Benny Nemerofsky Ramsay
Performance: Jędrzej Burszta; Agata Chełstowska; Aleksandra Gajowy; Michał Petryk, Benny Nemerofsky Ramsay, Magdalena Staroszczyk
Production: Cruising the Seventies: Unearthing Pre-HIV/AIDS Queer Sexual Cultures https://www.crusev.ed.ac.uk/
Polish-English Translation: Marta Rozmysłowicz
Sources: Kozakiewicz Mikołaj, Rozmowy intymne: o miłości, o płci i woli, o zdrowiu fizycznym i psychicznym, o wierności, o egoizmie, o kompleksach i zaburzeniach, Warszawa, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, 1964; Itd; Przekleństwo androgyne, eds Kaziemierz Imieliński and Stanisław Dulko, Szczecin: Glob, 1989; Na Przełaj; Wiesław Sokoluk’s private archive.
/ You, dear Doctor, are my only rescue! /
In socialist Poland, sexologists who ran columns in youth magazines received thousands of letters: “I’m a lesbian”; “Homosexuality is the most horrible sexual perversion. I experienced it personally, and consider this my life’s tragedy…”; “I’m 20 years old and I’m afraid of the future because my body is developing as a woman, while my soul is developing as a man”. Readers asked for help: “I’m in trouble and I don’t know how to get out of it”; shared: “People who love differently can be happy!”; or called for action: “Ladies, if you feel that destiny has hurt you by making you love women, write!”. Sexologists not only printed these letters, but also empathized with the authors, and modified their scientific views in order to answer concerns of their queer readers. As a result, these patient-oriented sex columns were the space of dialogue, and up to the mid-1980s, the only mainstream forum where queer voices could be heard.
A selection of these letters, collected by visiting anthropologist and historian of sexuality Agnieszka Kościańska, serve as source material for a performance installation in which an ensemble of performers reviews, transcribes and reads aloud passages in Polish and English. The performance seeks to reveal the shifting, overlapping positions of queers in Poland struggling to define their identities, build communities and take control of their destinies, painting a portrait of the evolving sexual consciousness of the era.