Etno-projekt w Wilamowicach

Etno-projekt to działanie z pogranicza designu i  etnografii. Od 2011 roku w kolejnych odsłonach projektu podróżowaliśmy przez różne regiony Polski i Białorusi w poszukiwaniu inspiracji tradycyjnym wzornictwem we współczesnych projektach oraz refleksji nad tym, co może ona dla nas znaczyć. W tym roku Etno-projekt stoi przed nowym wyzwaniem. Zostaliśmy zaproszeni do Wilamowic – niewielkiego, lecz wyjątkowego miasteczka w okolicach Bielska-Białej, aby wspólnie z mieszkańcami opowiedzieć za pomocą naszych projektów o ich dziedzictwie kulturowym.

A jest ono niezwykłe. Wilamowice założone zostały w XIII wieku przez osadników z Zachodniej Europy. Przywieźli oni specyficzny język wilamowski, będący obecnie najstarszym żyjącym językiem starogermańskim. Od połowy XVII wieku powstawał również strój mieszczan wilamowskich, który dzięki wysoko rozwiniętemu kupiectwu, należy współcześnie do najbogatszych strojów ludowych Polski. Charakteryzuje się on bogatym zdobnictwem, oraz mnogością odmian w zależności od okazji na jaką był zakładany. Po II Wojnie Światowej, z powodu zakazu używania języka oraz ubierania stroju, kultura wilamowska zaczęła wymierać. Obecnie pozostało ok 40 osób dla których język wilamowski jest językiem ojczystym. Od niedawna istnieje jednak spora grupa ludzi, którzy uczą się tego języka i kultywują tradycje, wspierani przez instytucje Stowarzyszenia „Wilamowianie”, Zespołu Regionalnego Pieśni i Tańca „Wilamowice” oraz ośrodki uniwersyteckie z całego świata.

Etno-projekt współpracuje ze Stowarzyszeniem „Wilamowanie”, którego członkowie dbają o to, by język i kultura wilamowska były nadal żywe. Żywe – to jak rozumiemy – nie tylko pamiętane i odtwarzane, ale też przeżywane, używane i przetwarzane. Stąd nasza obecność w Wilamowicach.

Do udziału zaprosiliśmy polskich uczestników dotychczasowych edycji Etno-projektu, z których dziewięcioro zdecydowało się przyjechać na sierpniowy tydzień (8.08-15.08.2015). Przed nami stoi zadanie, aby stworzyć projekty w ramach obszarów tematycznych:

• język wilamowski
• produkty inspirowane strojem wilamowskim;
• przestrzeń miejscowości.

Mamy nadzieję, że inspiracje i refleksje z poprzednich etno-projektowych podróży w tej bardzo lokalnej edycji pomogą nam w twórczy i świeży sposób spojrzeć na to, co czeka nas na miejscu.

Uczestnicy Etno-projektu w Wilamowicach:

Paulina Białkowska,
Dominika Czerniak,
Jan Krakowian,
Agnieszka Szarzec,
Karina Marusińska,
Piotr Wiśniewski, Aleksandra Pięta,
Robert Wąs,
Agnieszka Kosek.