Rozmowa o pograniczu polsko-ukraińskim: granice fantomowe, rzeczy nieoczywiste

Zapraszamy na spotkanie z Julią Bujskich, antropolożką zajmująca się antropologią religii i pamięci oraz dialogiem międzywyznaniowym. Pretekstem do rozmowy będzie jej książka “Na Zachód od Buhu. Dzienniki z Pogranicza”.

piątek 23 maja 2025 godz. 18:00
Pracownia Duży Pokój, ul. Warecka 4/6, Warszawa
(wejście od ul. Kubusia Puchatka)

Dołącz do wydarzenia na Facebooku >>

Będziemy rozmawiać o pograniczach i granicach jako częściach ludzkich doświadczeń, o losach ludzi przymusowo rozdzielonych przez granice państwowe oraz powojenne przesiedlenia. Porozmawiamy o granicach administracyjnych, wyznaniowych, wyobrażonych i o potędze ciszy. Nasza wędrówka zacznie się od trójstyku granic nad Bugiem we Włodawie, potem przejdziemy na południe: na Podkarpacie  i Przemyśla, skąd powędrujemy na Pomorze Zachodnie, do granic fantomowych, i do Białego Boru.  

Dr Julia Buiskykh jest antropolożką, tłumaczką, współzałożycielką organizacji pozarządowej Centrum Antropologii Stosowanej (Kijów), miłośniczką badań terenowych, wędrówek przez granice i podróży, popularyzatorką nauki w dziedzinie etnografii. Była stypendystką na uniwersytetach w Polsce, Niemczech i Irlandii. W latach 2019-2020 była badaczką goszczącą na Pennsylvania State University (USA) w ramach Programu Fulbrighta. Jej zainteresowania badawcze obejmują antropologię religii, antropologię pamięci, dialog międzywyznaniowy, pielgrzymki, wierzenia mitologiczne, granice i pogranicza, empatię i etykę badań jakościowych.
Jest autorką książek „111 dni Majdanu: Notatki Kijowianki” (Kijów: Duliby, 2014); ”Kiedyś rusałki chodziły po ziemi…. Kobiece postacie mitologii ukraińskiej ” (Charków: KSD, 2018).
Książka „Na zachód od Bugu: Dzienniki z Pogranicza” (Czerniowce: Wydawnictwo Knyhy 21, 2024) znalazła się na krótkiej liście do nagrody im. Jurija Szewelowa za eseje przyznawanej przez PEN Ukraine w 2024 roku. 

Książka “Na Zachód od Buhu. Dzienniki z Pogranicza” jest rodzajem reportażu antropologicznego. Powstała z dzienników terenowych i notatek podróżnych sporządzonych przez autorkę podczas badań etnograficznych i wędrówek po Polsce pomiędzy 2015 a 2018 rokiem. Składa się z przedmowy, czternastu opowiadań oraz epilogu. Każda jej część to historia z życia codziennego różnych ludzi na pograniczach administracyjnych, konfesyjnych, etnicznych, wyobrażonych, fantomowych. Historie te pokazują, że rzeczywistość życia codziennego społeczności lokalnych daleko od metropolii jest o wiele bardziej złożona niż oficjalne wersje historii narodowych sąsiednich państw, a wielowarstwowa i niejednoznaczna pamięć ludzi często różni się, a nawet zaprzecza oficjalnym narracjom narodowym Ukrainy i Polski.
Głosy tych ludzi, ich emocje, uczucia, półtony i cisza tworzące cienką, wrażliwą tkankę ich codziennego życia, są często niewidoczne i niezrozumiałe z perspektywy Kijowa i Warszawy. To przyczynia się do tego, że mieszkańcy obszarów przygranicznych czują się zapomniani, zmarginalizowani i niedoceniani, niezależnie od ich tożsamości etnicznej, religijnej czy narodowej. Ich historie razem wzięte są próbą opowiedzenia o nich oraz o wyzwaniach, przed którymi stają na co dzień, tak aby nauczyć nas tolerancji, otwartości na inność, rozmawiania o wspólnej nieprzepracowanej przeszłości, wielogłosu.
To książka o powrotach, pojednaniu, uzdrowieniu, ponownym zjednoczeniu, o tym, jak ważne jest, aby nauczyć się słuchać innych i próbować rozumieć perspektywę innego człowieka.

Zachęcamy do poznania materiałów z poprzednich edycji projektu: https://podroze.etnograficzna.pl/

Organizatorzy: Stowarzyszenie „Pracownia Etnograficzna”
Partnerzy: Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej UW, Pracownia Duży Pokój
Patronaty i matronaty: Solo Jolo, Ethnopassion, dlaStudenta.pl, Kontynenty

INFORMACJE O DOSTĘPNOŚCI:
Staramy się, żeby nasze wydarzenia były dostępne dla wszystkich zainteresowanych osób. Lokal, w którym odbywa się spotkanie znajduje się na parterze, z wejściem od ulicy, jednak konieczne jest pokonanie 3 stopni podczas wchodzenia. Możliwe jest przyjście z psem przewodnikiem. Jeśli macie jakiekolwiek potrzeby lub pytania związane z udziałem w wydarzeniu, prosimy o maila na adres pracownia@etnograficzna.pl lub telefon 602727185, postaramy się znaleźć rozwiązanie.

FINANSOWANIE:
Projekt pn. „Podróże z antropologią” realizuje Stowarzyszenie „Pracownia Etnograficzna” im. Witolda Dynowskiego. Projekt dofinansowany ze środków budżetu państwa, przyznanych przez Ministra Nauki w ramach Programu Społeczna odpowiedzialność nauki II. Projekt współfinansuje m.st. Warszawa.