Ruszył nabór na warsztaty „Okiem etnologa” dla warszawskich liceów
Serdecznie zapraszamy wszystkie warszawskie licea do zgłoszeń na warsztaty „Okiem etnologa”!
Warsztaty to wyjątkowa okazja, aby zapoznać się z najnowszymi trendami i tematami badawczymi etnologii i antropologii kulturowej. Zajęcia trwające jedną lub dwie godziny lekcyjne przybliżą uczniom świat nauk społecznych, zainspirują do innego spojrzenia na otaczającą nas rzeczywistość, zachęcą do krytycznej analizy zjawisk społecznych, a także zaprezentują ścieżki rozwoju absolwentów etnologii i antropologii kulturowej.
Czym jest „Okiem etnologa”?
Więcej o warsztatach można dowiedzieć się tutaj.
Kiedy?
Warsztaty w warszawskich liceach odbywają się do 23 czerwca 2017. Decyduje kolejność zgłoszeń!
Jak się zapisać?
Poprzez formularz.
Jakie tematy?
Tematy warsztatów dostępne w tej edycji:
1. Dlaczego warto badać relacje między naturą i kulturą? O antropologii ekologicznej
Czym zajmuje się antropologia ekologiczna? Czy relacje ludzi ze zwierzętami i środowiskiem naturalnym przynależą do sfery natury czy kultury? Jak badać praktyki kulturowe związane ze zwierzętami? Czy to zadanie dla biologa czy antropologa? Co antropolog ekologiczny może zobaczyć w mieście? Na te i inne pytania spróbujemy wspólnie odpowiedzieć podczas warsztatu. Spojrzenie „okiem etnologa” pomoże nam lepiej zrozumieć otaczający nas świat.
2. Kim jest obcy? Antropologia kulturowa w praktyce na przykładzie badań w Indiach
W etnologii często chcąc zrozumieć zjawiska związane ze spotkaniem różnych grup, reprezentujących różne zwyczaje i kultury, wracamy do opozycji „swój-obcy”. Według niej nie wiedzielibyśmy, że jesteśmy Polakami, punkami, czy strażakami, gdyby nie istniała grupa ludzi którzy nie są Polakami, punkami czy należących do innych grup zawodowych. W czasie zajęć przyjrzymy się temu, jak w praktyce można odnaleźć takie znaczące procesy odróżniania się jednych grup od innych, i zrozumieć jaki mają cel działania ku temu zmierzające. Posłużymy się przy tym przykładem Indii, znanych między innymi z tego, że w bezpośrednim sąsiedztwie żyje tam bardzo dużo grup odmiennych pod kątem religijnym, jak i etnicznym.
3. Cielesność w przekazie medialnym
Żyjemy w świecie, w którym codziennie widzimy setki obrazów ciała: w telewizji, w gazecie, na bilbordzie reklamowym czy opakowaniu w sklepie. Często jest to ciało nagie, a zawsze: sztucznie wykreowane w programie komputerowym. Dlaczego pokazuje się nam ludzi w taki sposób, jak to zmienia nasze postrzeganie innych i samych siebie? Podczas warsztatu zostaną poddane analizie najpopularniejsze motywy medialnego przedstawiania ciała, a uczestniczki i uczestnicy nauczą się odczytywać ukryty, producencki przekaz.
4. Badanie pamięci – antropologiczne spotkania z przeszłością
„Nie ma pamięci, są tylko wspomnienia” – napisała antropolożka Kirsten Hastrup . W jaki sposób ludzie opowiadają o przeszłości? Czy „dawniej” było lepiej niż „dziś”? Czy dzięki wspomnieniom możemy poczuć zapachy, usłyszeć dźwięki i odtworzyć atmosferę minionych dni? Czy nacechowane emocjonalnie, traumatyczne wspomnienia o wojnie mają wartość poznawczą? Powstające wciąż nowe zbiory „historii mówionej” świadczą o zainteresowaniu historią bliską, przeżyciową, subiektywną. Jednocześnie dla badacza ważniejsze staje się to, co i w jaki sposób ludzie pamiętają i opisują, nie to, „jak było naprawdę”. Warsztat ukaże uczestnikom, jak na styku nauki historycznej i antropologicznej wartością staje się sama narracja o przeszłości.
5. Wsłuchaj się w otaczający cię świat – antropologia muzyczna/etnomuzykologia
Czy jest coś, co łączy biesiadę przy ognisku i zatłoczoną miejską ulicę? Festiwal rockowy z wiejskim weselem? Koncert filharmoniczny z meczem na stadionie? A może obrzęd przejścia u Indian Cherokee z supermarketem…? To muzyka – która towarzyszy ludziom wielu kultur. Na spotkaniu chcemy porozmawiać o etnologii, właśnie w kontekście muzyki. Przyjrzymy się muzyce w relacji z człowiekiem, obecnej w różnych sferach jego życia. Pokażemy zatem, w jakich kontekstach etnomuzykolog może badać muzykę pośród innych aspektów kultury, a także omówimy jej funkcje w kulturze – w codzienności i świętowaniu.”
6. Po co nam dziś tradycja i co można z nią zrobić?
Chociaż badacze już dawno mówili, że tradycja umrze, bo nie ma komu jej kultywować, bo nie będzie potrzebna ludziom nowoczesnym, ich przewidywania okazały się nietrafione. To prawda, stajemy się coraz bardziej nowocześni, ale elementy tradycji wciąż trwają wokół nas – oczywiście w zmienionym kontekście, funkcjach i formach. Gdzie w naszym codziennym życiu można odnaleźć te tradycje? Do czego dziś nam one służą? Okiem etnologa przyjrzymy się wybranym przykładom, by wspólnie zastanowić się nad tymi pytaniami.
7. Żywot człowieka ponowoczesnego
Antropolodzy od dłuższego czasu, podążając za głosami filozofów, zastanawiają się jaki wpływ na życie codzienne ludzi mają głębokie przemiany zachodzące we współczesnym świecie. Ponieważ są one tak intensywne i gwałtowne, pojawiły się głosy, że rzeczywistość, w której dziś żyjemy zasługuje na nowe imię – to już nie nowoczesność, a coś, co następuje na niej. Jakie są wyznaczniki też ponowoczesności? Jakie są jej wyzwania, z którymi musimy sobie radzić? Kim w końcu jest ten ponowoczesny człowiek, jakie ma możliwości, a jakie czyhają na niego pułapki? Na te pytania wspólnie postaramy się znaleźć odpowiedź, konstruując model „żywota człowieka ponowoczesnego”.
8. Antropologia wizualna – dlaczego kontekst to słowo klucz?
Zdjęcia na Facebooku, murale, miejskie krajobrazy, gigantyczne reklamy zasłaniające elewacje budynków, moda miejska – to tylko niektóre z obrazów otaczających nas na co dzień oraz niektóre z przykładów tematów badań antropologii wizualnej. Na zajęciach zastanowimy się nad tym, co jeszcze antropologia definiuje jako „przestrzeń wizualną”, w jaki sposób ją bada, a także dlaczego podczas interpretacji materiału badawczego antropolodzy nieustannie odwołują się do kontekstów, w których funkcjonują badane przez nich obrazy.
9. Rozmowa szamana z lekarzem, czyli co antropolog znajduje dla siebie w medycynie
Czym są choroby społeczne i cywilizacyjne? Czy choroba to mit czy fakt? Wreszcie, czy kultura może mieć wpływ na biologię? W trakcie warsztatów pokażemy jak szerokim polem dla antropologii medycznej i badań etnograficznych jest medycyna. Zastanowimy się czy chorobę i zdrowie rozumiemy obiektywnie, czy może są one subiektywne i uwarunkowane kulturowo. Poznamy języki dyskursów mówiących o zdrowiu i cielesności, a także porozmawiamy o różnych interpretacjach choroby i jej kulturowych aspektach. Jednym słowem, spróbujemy etnograficznie zrozumieć pacjenta.
10. Antropologia o współczesnych mężczyznach
Jak młodzi Japończycy postrzegają ścieżkę kariery pracownika biurowego, którą realizuje starsze pokolenie mężczyzn? Czy macho z Ameryki Łacińskiej bywa czuły, delikatny i czasami płacze? Dlaczego w szwedzkiej kampanii promującej równy udział kobiet i mężczyzn w opiece nad dziećmi wziął udział utytułowany sztangista? I jak to wszystko bada antropologia? O tym właśnie chcielibyśmy porozmawiać na wspólnych zajęciach.
11. Spotkania ze Wschodem. Doświadczanie inności w krajach byłego ZSRR
Kto rządzi w rosyjskim pociągu? Co robi dyrektor kołchozu w cerkiewnym chórze? Kim tak naprawdę jest ukraiński nacjonalista? Dlaczego kultura krajów tak bliskich czasem wydaje nam się tak odległa? Jak zdjąć „zachodnie okulary”, przez które nieświadomie patrzymy na Europę Wschodnią? Podczas warsztatów zmierzymy się ze stereotypami i odkryjemy wartość antropologicznego spojrzenia na Wschód.
12. Antropolog czyta Lonely Planet, czyli antropologia podróży i turystyki
Antropologia turystyki zajmuje się tym, co niektórzy badacze nazywają narracją turystycznej
wyobraźni. Stara się odpowiedzieć między innymi na pytania o to, jak podróżując wpływamy na
otoaczający nas świat i co tak naprawdę oznacza poszukiwanie „autentyczności” w otaczającym nas
świecie. Jak tworzą się nasze oczekiwania wobec miejsc i ludzi, których odwiedzamy podczas naszych
wypraw? Jak definiujemy siebie poprzez spotkanie z Innym? Podczas zajęć zastanowimu się, kto jest
dzisiaj turystą, a kto podróżnikiem i czy współczesna turystyka jest formą orientalizmu.
Kontakt:
Justyna Szymańska, okiemetnologa@gmail.com