Demokracja na krawędzi – Stowarzyszenie Pracownia Etnograficzna

Sto lat temu Warszawa stała się stolicą niepodległego państwa. Okres międzywojnia był czasem modernizacji, emancypacji kobiet, rozwoju życia kulturalnego, ale też kryzysu ekonomicznego, radykalizacji nastrojów społecznych, niestabilności politycznej i wzrostu tendencji nacjonalistycznych.

Różnorodna kulturowo i religijnie Warszawa była areną niezwykłej aktywności społecznej, w tym także oporu wobec narastającej ksenofobii, antysemityzmu i przemocy politycznej.

Właśnie temu okresowi chcemy się przyjrzeć w projekcie „Demokracja na krawędzi”. Przygotowaliśmy cykl wydarzeń (spotkań, debat, spacerów i pokazów filmowych), który przybliży nam niespokojne życie społeczne i polityczne międzywojennej Warszawy.

Przedwojenna Warszawa okiem mniejszości i grup defaworyzowanych. Spacer

27 października, 12:00-14:30, start pod Dworcem Gdańskim od strony Słomińskiego

Zwykliśmy myśleć o Warszawie doby dwudziestolecia międzywojennego jako o Paryżu Północy, mieście kawiarni, kabaretów i bon vivantów. Ówczesna rzeczywistość była jednak znacznie bardziej różnorodna. Poza powszechnie znanym zróżnicowaniem religijnym i kulturowym warto wspomnieć o ogromnych kontrastach ekonomicznych i klasowych czy nierównym dostępie do edukacji, usług z zakresu ochrony zdrowia, pracy czy praw obywatelskich mieszkanek i mieszkańców Warszawy.

W czasie spaceru pokażemy miasto z perspektywy grup mniejszościowych i defaworyzowanych. Odwiedzimy miejsca ważne dla warszawskich Romów, dla ruchu kobiecego czy osób nieheteronormatywnych.

O ich oporze, współpracy i niewidoczności w międzywojennej Warszawie opowie antropolog kultury Marcin Skupiński, antropolog kultury, zajmował się badaniem powiązań religii i tożsamości narodowej oraz ekologii i polityki; edukator Stowarzyszenia Pracownia Etnograficzna i niezależnego kolektywu Autonomiczna Przestrzeń Edukacyjna.

Wstęp wolny

Dołącz do wydarzenia na Facebooku

Archiwum wydarzeń

Przemoc polityczna w przedwojennej Warszawie. Spacer

23 września, 12:00-14:30, start na placu Piłsudskiego pod pomnikiem Piłsudskiego

Warszawa w II RP jako stolica młodego państwa była miejscem ciągłej rywalizacji politycznej. Ścierały się tu wpływy i interesy lewicy i prawicy, sanacji i opozycji, polskiej większości i mniejszości narodowych i etnicznych. W latach trzydziestych demokracji było coraz mniej, w siłę rosły wojsko i policja, ale też organizacje paramilitarne powiązane zarówno z legalnymi partiami politycznymi, jak i z przestępczym półświatkiem. Odpowiedzią na bojówki prawicowych falangistów był antyfaszystowski opór i żydowska samoobrona. W tych warunkach narzędziami tworzenia polityki w Warszawie były nie tylko wybory, a coraz częściej protest czy wprost terror polityczny.

Od zamachu na prezydenta Gabriela Narutowicza w warszawskiej Zachęcie po ryzykowne wtargnięcie Akcji Socjalistycznej na ogólnokrajowy wiec ONR w nieistniejącym już cyrku Staniewskich. Zapraszamy na spacer szlakiem przemocy politycznej w przedwojennej Warszawie, by dziś, w dobie kryzysu demokracji, przywołać pamięć o nierzadko pomijanych kartach z historii miasta i pokazać pewne analogie pomiędzy tym, co działo się wtedy, a współczesnością.

Spacer poprowadzi Marcin Skupiński, antropolog kultury, zajmował się badaniem powiązań religii i tożsamości narodowej oraz ekologii i polityki; edukator Stowarzyszenia Pracownia Etnograficzna i niezależnego kolektywu Autonomiczna Przestrzeń Edukacyjna.

Wstęp wolny

Dołącz do wydarzenia na Facebooku

Jak czytać przeszłość w kontekście teraźniejszości? Warsztaty dla osób pracujących w edukacji

24 września, 11:00-14:00, Pracownia Duży Pokój

Warsztaty będą stanowić praktyczne wprowadzenie w metody pracy ze źródłami historycznymi z uczniami szkół ponadpodstawowych. Są podzielone na 3 części. Pierwsza to wprowadzenie teoretyczne. W dwóch kolejnych osoby uczestniczące w warsztatach wcielają się w uczniów i uczennice pracujących z materiałami źródłowymi z okresu dwudziestolecia międzywojennego. Na własne skórze doświadczają dzięki temu wybranych strategii metodycznych. Najpierw analizują materiały związane z zamachem na Gabriela Narutowicza, by następnie zmierzyć się z różnorodnymi danymi (teksty źródłowe, dane statystyczne, materiały wizualne) na temat życia ludności żydowskiej w latach trzydziestych w Polsce. Uczestnicy wspólnie z prowadzącymi będą starali się odpowiedzieć na pytanie jak czytać źródła historyczne w kontekście współczesności.

Warsztaty poprowadzą dr Jakub Lorenc i Jacek Staniszewski, nauczyciele historii w Monnet International School i Akademii Dobrej Edukacji. Do 2017 roku związani z Instytutem Badań Edukacyjnych. Prowadzą bloga doklasy.pl adresowanego do nauczycieli historii.

Na warsztaty zapraszamy nauczycieli, animatorki i animatorów kultury i inne osoby, które zajmują się edukacją młodzieży. Obowiązują zapisy – prosimy o zgłoszenie do piątku 21.09.2018 na adres: pracownia@etnograficzna.pl. W wiadomości prosimy napisać kilka zdań o sobie oraz swojej motywacji do udziału w warsztatach – pomoże to lepiej przygotować spotkanie.

Dołącz do wydarzenia na Facebooku

Czego nas uczą lata trzydzieste? Międzywojenna Polska w dzisiejszej edukacji młodzieży

24 września, 18:00-20:00, Pracownia Duży Pokój

Czego uczy nas historia Polski lat trzydziestych? Czy pewne problemy społeczne i tematy debaty publicznej są wciąż – a może na nowo – aktualne? Jak opowiadać o nich w ramach edukacji młodzieży? Na ile istniejące uwarunkowania edukacji szkolnej, takie jak podstawa programowa, pozwalają na uwzględnianie tych treści, a na ile nie mieszczą się one w programie szkolnym?

Zapraszamy do dyskusji, w której wezmą udział: prof. Anna Landau-Czajka, dr Jakub Lorenc, dr hab. Katarzyna Sierakowska i Stanisław Zakroczymski (moderator).

prof. Anna Landau-Czajka
historyczka; zajmuje się historią społeczną, zwłaszcza w kontekście relacji polsko-żydowskich

dr Jakub Lorenc
nauczyciel historii i wiedzy o społeczeństwie w Monnet International School, współtwórca bloga doklasy.pl adresowanego do nauczycieli historii.

dr hab. Katarzyna Sierakowska
historyczka; zajmuje się historią dwudziestolecia międzywojennego ze szczególnym uwzględnieniem aspektów gender, ciała, emocji

Stanisław Zakroczymski
redaktor magazynu „Kontakt”, absolwent historii, pracował jako edukator w Domu Spotkań z Historią

Wstęp wolny

Dołącz do wydarzenia na Facebooku

„Śmierć prezydenta” – pokaz filmu i debata

25 września, 19:00, Służewski Dom Kultury, dołącz do wydarzenia na Facebooku

26 września, 17:00, Kino Arsus, dołącz do wydarzenia na Facebooku

Polska lat dwudziestych XX wieku niesiona była radością z niedawnego odzyskania niepodległości. Jednocześnie pogrążała się w sporach, zarówno na poziomie politycznym, jak i społecznym, co doprowadziło do fanatycznego zabójstwa nowo wybranego pierwszego prezydenta II RP Gabriela Narutowicza. Panoramę tamtych czasów przedstawił w „Śmierci prezydenta” Jerzy Kawalerowicz. Wspólnie obejrzymy film, a potem z udziałem ekspertek i ekspertów porozmawiamy o historii społecznej międzywojnia i jej odniesieniu do współczesnego kontekstu.

Rozmowy po filmie poprowadzi Stanisław Zakroczymski (magazyn „Kontakt”).

W Służewskim Domu Kultury w spotkaniu wezmą udział: dr Michał Trębacz, kierownik Działu Naukowego Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN, i dr hab. Rafał Pankowski, współzałożyciel NEVER AGAIN Association – Stowarzyszenie NIGDY WIĘCEJ.

W Kinie Arsus w rozmowie weźmie udział Jakub Majmurek, publicysta i filmoznawca z Krytyki Politycznej.

Wstęp wolny

Przedwojenna Warszawa okiem mniejszości i grup defaworyzowanych. Spacer

29 września, 16:00-18:30, start pod Dworcem Gdańskim od strony Słomińskiego

W czasie spaceru pokażemy miasto z perspektywy grup mniejszościowych i defaworyzowanych. Odwiedzimy miejsca ważne dla warszawskich Romów, dla ruchu kobiecego czy osób nieheteronormatywnych.

Wstęp wolny

Dołącz do wydarzenia na Facebooku

—

Projekt współfinansowany w ramach unijnego programu „Europa dla obywateli”.