Kto chce być etnologiem? Relacja z warsztatów dla licealistów „Okiem etnologa”
Czy mechanik samochodowy może wymienić godzinę swojej pracy za godzinę pracy lekarza? Co robi chasydzki pielgrzym na polskiej wsi? Co łączy tatuaże na ciele, napisy na miejskich murach, pomniki wieszczów i tęczę na placu Zbawiciela? Czy warto wchodzić do kafany na Starej Czarsziji w Skopje? Co robi dyrektor kołchozu w cerkiewnym chórze? Czy jest coś, co łączy biesiadę przy ognisku i zatłoczoną miejską ulicę?
Odpowiedzi na te oraz wiele innych pytań nurtujących współczesnych etnologów i antropologów poznali uczestnicy drugiej edycji projektu „Okiem Etnologa. Warsztaty dla licealistów”. To, czym jest antropologia kultury oraz co może być tematem badań antropologa zaprezentowali uczniom warszawskich liceów pracownicy oraz studenci studiów doktoranckich i magisterskich w Instytucie Etnologii i Antropologii Kulturowej UW, a także antropolodzy zaangażowani w działalność społeczną ściśle związaną z tą dyscypliną naukową, w tym w ramach działań Stowarzyszenia Pracownia Etnograficzna. Warsztaty „Okiem etnologa” trwają 45 min (1 godz. lekcyjną), w trakcie których prowadzący pracują z wykorzystaniem aktywizujących metod, angażujących uczestników oraz materiałów multimedialnych. W minionym semestrze odbyło się w sumie 25 warsztatów w 12 warszawskich liceach:
- XXXV LO im. B. Prusa (4 warsztaty)
- VIII LO im. Władysława IV (2 warsztaty)
- XLVII LO im. Stanisława Wyspiańskiego (2 warsztaty)
- XXII LO im. José Martí (3 warsztaty)
- Liceum Przymierza Rodzin (1 warsztat)
- LXXX LO im. L. Staffa (2 warsztaty)
- LXIX LO z Oddziałami Integracyjnymi im. Bohaterów Powstania Warszawskiego 1944 (3 warsztaty)
- Zespół Szkół nr 23 – LVIII LO im. Krzysztofa Kamila Baczyńskiego (2 warsztaty)
- I Społeczne LO im. Maharadży Jam Saheba Digvijay Sinhji (2 warsztaty)
- XIX LO im. Powstańców Warszawy (1 warsztat)
- LXI Liceum Ogólnokształcące przy Młodzieżowym Ośrodku Socjoterapii nr 1 „SOS” (2 warsztaty)
- XXXVIII LO im. Stanisława Kostki Potockiego (1 warsztat)
Zadaniem warsztatów było pokazanie, jak wiele fascynujących wątków możemy odnaleźć bacznie przyglądając się światu wokół nas – zarówno podróżując do odległych od nas kultur, jak i badając zjawiska dziejące się w naszym najbliższym otoczeniu. Chcieliśmy przekazać młodzieży klucz do dostrzegania i odczytywania kodów kulturowych, tak aby mogli stać się aktywnymi i krytycznie myślącymi członkami społeczeństwa, świadomymi jego różnorodności i zachodzących w nim zmian. Etnologia uczy otwartości na drugiego człowieka, każe uwzględnić jego perspektywę, aby dogłębnie go zrozumieć – wierzymy, że takie postawy należy wspierać i rozwijać, zwłaszcza wśród młodzieży stojącej na progu dorosłości.
Przykładem tego, jak cenne może być zetknięcie uczniów z zupełnie nową perspektywą poznawczą mogą być ich wypowiedzi z ankiet ewaluacyjnych. Uczennica XXXV LO im. Bolesława Prusa na pytanie, co wyniosła z zajęć, odpowiedziała: Dowiedziałam się że kulturę trzeba zrozumieć, nie tylko poznać. Jej koleżanka z kolei stwierdziła: Dowiedziałam się w jaki sposób etnolog postrzega świat i jak bardzo różnią się spostrzeżenia, punkty widzenia różnych ludzi.
W czasie warsztatów pokazywaliśmy także różne ścieżki etnologicznej kariery, zachęcając nie tylko do zainteresowania się tą dyscypliną, ale także do kreatywnego podejścia do myślenia o własnej przyszłości po ukończeniu liceum. Niektóre wypowiedzi uczniów świadczą o tym, że warsztaty były dla nich przyczynkiem do rozważań o dalszej przygodzie z nauką: Dostałam inspirację do przemyślenia kierunku na studia – antropologia czy Bardzo ciekawe warsztaty, uświadamiające.
Kolejna edycja „Okiem Etnologa. Warsztaty dla licealistów” ruszy na wiosnę. Zainteresowanych zapraszamy do kontaktu: okiemetnologa@gmail.com.