Animacje poklatkowe. Polskie stroje ludowe
Animacje poklatkowe powstały w ramach projektu “Edukuj z Antropologią! Lokalność Różnorodność Zaangażowanie”
Animacje są również efektem działań prowadzonych przez nas od 2011 roku w ramach projektu „Etnografia dla najmłodszych” i skierowane są do dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym oraz ich opiekunów. Mamy nadzieję, że zachęcą one dzieci i dorosłych do wspólnej pracy i zabawy – tworzenia rzeczy zainspirowanych kulturą ludową.
These stop motion animations were filmed as a part of the “Education by Anthropology! Locality Diversity Involvement” project at Pracownia Etnograficzna
The animated shorts are the result of our “Ethnography for Kids” project directed since 2011 and are aimed at preschool and early school-age children and their caretakers. We hope that these animations will encourage both children and adults to work and play together by creating objects inspired by folk culture.
Czasem oglądając stare zdjęcia lub ryciny, wyobrażamy sobie, że kiedyś na co dzień na wsiach chodzono w pięknych łowickich pasiakach lub krakowskich czapkach z piórem. Wbrew pozorom strój ludowy nie był jednak strojem codziennym, lecz noszono go od święta i ubierano na specjalne okazje, takie jak śluby, pogrzeby, chrzciny czy niedzielna msza. Potem odkładano je na powrót do szaf i kufrów. Każdy region (a niekiedy nawet każda wieś!) miał własny strój, który odróżniał go od sąsiadów. Po stroju można było odgadnąć nie tylko czym zajmuje się jego właściciel lub właścicielka, ale także czy ten ktoś był już po ślubie czy nie – inaczej ubierały się panny i kawalerowie, inaczej mężatki i żonaci mężczyźni. Strój mówił też wiele o wieku jego właściciela lub właścicielki – niezależnie od stanu cywilnego często jasne barwy przypisane były osobom młodym, a ciemniejsze osobom starszym. Po stroju można też poznać umiejętności i gust twórców – były one tworzone lokalnie, a najzdolniejsze hafciarki, tkaczki i szwaczki były wiejskimi kreatorkami mody.
Zróżnicowanie strojów było duże, im bogatszy region (np. łowicki) tym więcej występowało odmian stroju. Moda wiejska była zmienna – wpływały na to m.in. rozpowszechnianie się trendów z najbardziej efektownych strojów ludowych (np. strojów krakowskich i łowickich), dostępność materiałów i barwników fabrycznych oraz kontakty z dworem i miastem. To właśnie kontakty z miastem, uwłaszczenie chłopów i wcielanie ich do armii spowodowały stopniowy zanik strojów męskich – często były one zastępowe garniturami albo mundurami. Stroje kobiece na wsi polskiej zanikły znacznie później, bo w połowie XX wieku.
Polskie stroje ludowe to fascynujący temat, dlatego też jako Stowarzyszenie Pracownia Etnograficzna stworzyliśmy stronę internetową im poświęconą: strojeludowe.net. Mogą na niej Państwo znaleźć więcej informacji dotyczących strojów ludowych, bazę zdjęć oraz instrukcje, jak samodzielnie uszyć różne elementy stroju ludowego.
Animacja: Magdalena Bryll (Poklatkowo)
Grafika: Zuzanna Walkiewicz
Muzyka: Mateusz Kowalski
Dźwięk: Wojciech Lubertowicz
Autorki tekstów: Natalia Jabłońska, Małgorzata Kunecka, Justyna Szymańska
Autorka koncepcji: Joanna Kościańska
Animacje są dostępne na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska (CC BY-NC-ND 3.0).
Treść licencji jest dostępna tutaj