Ekologia, etyczność, zrównoważenie w projektach

Jak robić projekty, które są przyjazne dla świata?

Planując określone działanie, konkretny projekt – wyznaczamy cele, które chcemy osiągnąć i drogi, jakimi będziemy je osiągać. Realizacja projektu oprócz naszego planowanego działania wpływa na otoczenie, na świat w sposób pośredni. Szczególnie w przypadku działalności zaangażowanej społecznie ważne jest, żeby była ona spójna, żeby pomagając jednym ludziom, czy środowisku, nie szkodzić w innych miejscach. Projekty przyjazne dla świata to projekty, które oprócz realizacji swoich własnych specyficznych celów, wspierają również inne cele, społecznie i środowiskowo ważne. Odpowiedzialność społeczna i środowiskowa projektu nie musi nieść ze sobą dodatkowych kosztów. Często są to proste, codzienne czynności, które mają znaczenie i przynoszą zmianę dla innych.

Dlaczego potrzebne są nam zrównoważone, odpowiedzialne projekty? Świat wokoło nie do końca wygląda tak, jakby większość z nas chciała. Naturalne zasoby Ziemi powoli się kończą, zmagamy się ze skutkami zmian klimatu, znacząco zmniejszyła się bioróżnorodność, obserwujemy spadek produktywności gleb, w wyniku jej wyniszczającej eksploatacji, wiele ekosystemów jest zanieczyszczona, wylesienie i pustynnienie, kwaśne deszcze, brak czystej wody, elektrośmieci – lista jest długa.

Zrównoważony rozwój jako termin zyskał popularność na Szczycie Ziemi w Rio de Janeiro, zakłada, że na obecnym poziomie rozwoju cywilizacyjnego, możliwy jest taki rozwój, który nie będzie umniejszał szans przyszłych pokoleń na zaspokajanie tych samych potrzeb. Zrównoważone projekty włączają założenia zrównoważonego rozwoju do swoich działań.

W zrównoważonych projektach można wyróżnić kilka obszarów, które są pomocne na etapie przygotowania projektów i myślenia o aspektach, które dobrze mieć na uwadze. Pierwszy, duży obszar, któremu do tej pory poświęca się najwięcej uwagi, dotyczy wpływu projektu na środowisko naturalne. Utrzymanie konsumpcji na obecnym poziomie przeciętnego mieszkańca czy mieszkanki Europy, wymaga dodatkowych dwóch planet. Nasza planeta jeszcze istnieje również dlatego, że nie wszyscy jej mieszkańcy żyją na takim poziomie, jak to dzieje się w krajach globalnej Północy. O środowiskowe aspekty realizowanego projektu możemy zadbać przed jego rozpoczęciem, w trakcie i na jego koniec. Przed rozpoczęciem na pewno warto zadbać, o to żeby wszystkie osoby zaangażowane w przygotowanie projektu były świadome dbałości o środowisko naturalne, wiedziały co i dlaczego warto robić. Jest to istotne dla umożliwienia multiplikowania People of leo horoscopes sign adore giving advice. się naszych działań i spójności podjętych przez nas kroków w oczach uczestników i uczestniczek projektu. Przy robieniu listy zakupów do projektu już warto pomyśleć, o tym, co i gdzie kupimy. Zakupy mogą być okazją do wydania pieniędzy w sposób odpowiedzialny. Już sam wybór sklepu (np. blisko położonego), czy producenta (np. lokalnego, aby wesprzeć lokalną ekonomię) ma znaczenie. W trakcie realizacji projektu, duże znaczenie ma jasna komunikacja. Jeśli podjęliśmy decyzję o oszczędzaniu wody i energii, segregowaniu śmieci, warto przypominać o tym sobie nawzajem np. umieszczając naklejki w łazience, przy włącznikach światła. Jeśli charakter projektu to umożliwia, pomocne może być przekazywanie informacji humorystycznie, w zabawny sposób. Rozsądne zarządzanie papierem w trakcie realizacji projektu, to duże korzyści dla środowiska. Przewiduje się, że zużycie papieru podwoi się do 2020 roku.

Kolejnym obszarem, związanym ze społecznymi aspektami jest dostępność projektu. Czy podejmowane działania sprzyjają włączaniu grup wykluczonych, czy może wzmacniają ich społeczną izolację? Nie wszystko da się zrobić od razu. To, co możemy zrobić, to starać się myśleć o szerokiej perspektywie naszych działań i dzielić się doświadczeniem z innymi, rozmawiać. O wielu rzeczach wiemy intuicyjnie, np. w przypadku projektu skierowanego dla osób 60 , zapewne nie wybierzemy Internetu jako jedynego kanału komunikacji z uczestnikami i uczestniczkami, czy miejsca dla promocji projektu. A inne warto przemyśleć wcześniej, jak np. czy zapewnienie opieki dla dzieci nie ułatwi młodym rodzicom uczestnictwa w projekcie, albo czy informacja o tym, że miejsce jest dostępne dla osób niepełnosprawnych, umieszczona na materiałach promocyjnych, może ułatwi decyzję o przybyciu?

W szerszym rozumieniu prowadzenia zrównoważonych projektów, włączyć możemy prawa człowieka wewnątrz pracującego zespołu, higienę naszej pracy: nieprzepracowywanie się, dbanie o przerwy, nieprzesiadywanie przed komputerami zbyt dużej ilości godzin, dbanie o wolontariuszy, szanowanie swojej pracy i docenianie się nawzajem, szacunek dla środowiska lokalnego, z którym stykamy się przy realizacji projektu. Przy projektach międzynarodowych warto mieć na uwadze różnice kulturowe, np. przy ustalaniu godzin posiłków, jeśli to możliwe zadbajmy o ich wspólne wynegocjowanie ze wszystkimi uczestnikami i uczestniczkami.

Zrównoważone, etyczne projekty mogą realnie przyczyniać się do zmiany świata. Jest to najistotniejsza zmiana, którą niosą ze sobą, ale nie jedyna. Projekty prowadzone z poszanowaniem środowiska przynoszą korzyści finansowe (ograniczanie zużycia zasobów) i inne, które trudniej zmierzyć: budowanie etycznego i spójnego wizerunku organizacji, zaangażowanie we wspólne działanie uczestników i uczestniczek projektu, które sprzyja integracji i przyszłej współpracy. Zmiana przyzwyczajeń na te bardziej przyjazne dla świata, jest prostsza niż nam się często wydaje, a pojedyncze działania się mnożą i mogą przynieść realną zmianę. Swoimi sukcesami i dobrymi praktykami warto się chwalić, inni będą mieli szansę dowiedzieć się o tym, co można robić i brać przykład z dobrych działań.

Weronika Paszewska

Artykuł pochodzi z publikacji ARAA wydanej w ramach projektu Akademia Rozwoju Animacyjnej Aktywności – ARAA 2013. Bezpłatną publikację można pobrać tutaj.

AKADEMIA ROZWOJU ANIMACYJNEJ AKTYWNOŚCI – ARAA 2013
Projekt realizowany przez Stowarzyszenie „Pracownia Etnograficzna” im. Witolda Dynowskiego.
Partnerem projektu jest Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej UW.
Patronat medialny nad projektem objął portal internetowy Platforma Kultury.
Honorowy patronat nad projektem objął Marszałek Woj. Mazowieckiego Pan Adam Struzik.
Projekt dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Projekt współfinansuje m.st. Warszawa.