Okiem Etnologa
Okiem etnologa. Warsztaty dla licealistów
Uczestnicy jednego ze spotkań popularyzujących etnologię w Pracowni Duży Pokój.
Zachęcamy wszystkie licea do udziału w warsztatach „Okiem etnologa”. Zaproście do siebie etnologa, który poprowadzi bezpłatny warsztat na wybrany przez Was temat! Zajęcia prowadzimy od 2013 roku.
Po co?
Projekt „Okiem etnologa” powstał po to, aby rozwijać wiedzę i umiejętności licealistów w zakresie tematów oraz metod obecnych we współczesnej etnologii i antropologii kulturowej. Poprzez realizację serii warsztatów chcemy pokazywać, że zarówno w kulturach dla nas odległych, jak i w zjawiskach kulturowych dziejących się tuż koło nas, można znaleźć wiele fascynujących i ważnych wątków. Na przykładach konkretnych tematów pokazujemy, jak etnologia pomaga zrozumieć otaczający nas świat społeczny.
Dla kogo?
Projekt jest skierowany do klas licealnych, w szczególności klas o profilach humanistycznych i społecznych.
Kto prowadzi?
Warsztaty realizowane są przez Stowarzyszenie Pracownia Etnograficzna we współpracy z Instytutem Etnologii i Antropologii Kulturowej UW i prowadzone przez specjalistów w poszczególnych dziedzinach – osoby zaangażowane w pracę naukową, działalność społeczną związaną z etnologią, doktorantów, a także studentów ostatnich lat etnologii.
W jakiej formie?
W ramach projektu prowadzimy zajęcia w poszczególnych klasach trwające jedną lub dwie godziny lekcyjne, w czasie trwania zajęć szkolnych – np. podczas godzin wychowawczych. Mają one formę aktywnych warsztatów, połączonych z krótkimi formami wykładowymi i pokazami multimedialnymi. Edukatorzy odwiedzają szkołę.
Jak?
Przez kilka ostatnich edycji projekt współfinansowany był przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, miasto stołeczne Warszawa, Samorząd Województwa Mazowieckiego oraz Program Fundusz Inicjatyw Obywatelskich Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, w związku z czym z perspektywy szkoły zajęcia dla uczniów są bezpłatne. O zakwalifikowaniu się do danej edycji warsztatów decyduje kolejność zgłoszeń przez każdorazowo podany formularz zgłoszeniowy.
Kontakt
Justyna Szymańska – koordynatorka warsztatów „Okiem etnologa”.
Email: j.szymanska@etnograficzna.pl.
Pzykładowe tematy warsztatów z minionych edycji
(UWAGA! Informacje o aktualnie dostępnych tematach będą ogłaszane przed każdym nowym naborem w oddzielnych komunikatach. Najnowsze posty dotyczące kolejnych edycji warsztatów można sprawdzić w „Aktualnościach” na dole tej strony):
Po co nam dziś tradycja i co można z nią zrobić?
Chociaż badacze już dawno mówili, że tradycja umrze, bo nie ma komu jej kultywować, bo nie będzie potrzebna ludziom nowoczesnym, ich przewidywania okazały się nietrafione. To prawda, stajemy się coraz bardziej nowocześni, ale elementy tradycji wciąż trwają wokół nas – oczywiście w zmienionym kontekście, funkcjach i formach. Gdzie w naszym codziennym życiu można odnaleźć te tradycje? Do czego dziś nam one służą? Okiem etnologa przyjrzymy się wybranym przykładom, by wspólnie zastanowić się nad tymi pytaniami.
Żywot człowieka ponowoczesnego
Antropolodzy od dłuższego czasu, podążając za głosami filozofów, zastanawiają się jaki wpływ na życie codzienne ludzi mają głębokie przemiany zachodzące we współczesnym świecie. Ponieważ są one tak intensywne i gwałtowne, pojawiły się głosy, że rzeczywistość, w której dziś żyjemy zasługuje na nowe imię – to już nie nowoczesność, a coś, co następuje na niej. Jakie są wyznaczniki też ponowoczesności? Jakie są jej wyzwania, z którymi musimy sobie radzić? Kim w końcu jest ten ponowoczesny człowiek, jakie ma możliwości, a jakie czyhają na niego pułapki? Na te pytania wspólnie postaramy się znaleźć odpowiedź, konstruując model „żywota człowieka ponowoczesnego”.
Wsłuchaj się w otaczający cię świat – antropologia muzyczna/etnomuzykologia
Czy jest coś, co łączy biesiadę przy ognisku i zatłoczoną miejską ulicę? Festiwal rockowy z wiejskim weselem? Koncert filharmoniczny z meczem na stadionie? A może obrzęd przejścia u Indian Cherokee z supermarketem…? To muzyka – która towarzyszy ludziom wielu kultur. Na spotkaniu chcemy porozmawiać o etnologii, właśnie w kontekście muzyki. Przyjrzymy się muzyce w relacji z człowiekiem, obecnej w różnych sferach jego życia. Pokażemy zatem, w jakich kontekstach etnomuzykolog może badać muzykę pośród innych aspektów kultury, a także omówimy jej funkcje w kulturze – w codzienności i świętowaniu.”
Antropologia wizualna – dlaczego kontekst to słowo klucz?
Zdjęcia na Facebooku, murale, miejskie krajobrazy, gigantyczne reklamy zasłaniające elewacje budynków, moda miejska – to tylko niektóre z obrazów otaczających nas na co dzień oraz niektóre z przykładów tematów badań antropologii wizualnej. Na zajęciach zastanowimy się nad tym, co jeszcze antropologia definiuje jako „przestrzeń wizualną”, w jaki sposób ją bada, a także dlaczego podczas interpretacji materiału badawczego antropolodzy nieustannie odwołują się do kontekstów, w których funkcjonują badane przez nich obrazy.
Rozmowa szamana z lekarzem, czyli co antropolog znajduje dla siebie w medycynie
Czym są choroby społeczne i cywilizacyjne? Czy choroba to mit czy fakt? Wreszcie, czy kultura może mieć wpływ na biologię? W trakcie warsztatów pokażemy jak szerokim polem dla antropologii medycznej i badań etnograficznych jest medycyna. Zastanowimy się czy chorobę i zdrowie rozumiemy obiektywnie, czy może są one subiektywne i uwarunkowane kulturowo. Poznamy języki dyskursów mówiących o zdrowiu i cielesności, a także porozmawiamy o różnych interpretacjach choroby i jej kulturowych aspektach. Jednym słowem, spróbujemy etnograficznie zrozumieć pacjenta.
Antropologia o współczesnych mężczyznach
Jak młodzi Japończycy postrzegają ścieżkę kariery pracownika biurowego, którą realizuje starsze pokolenie mężczyzn? Czy macho z Ameryki Łacińskiej bywa czuły, delikatny i czasami płacze? Dlaczego w szwedzkiej kampanii promującej równy udział kobiet i mężczyzn w opiece nad dziećmi wziął udział utytułowany sztangista? I jak to wszystko bada antropologia? O tym właśnie chcielibyśmy porozmawiać na wspólnych zajęciach.
Spotkania ze Wschodem. Doświadczanie inności w krajach byłego ZSRR
Kto rządzi w rosyjskim pociągu? Co robi dyrektor kołchozu w cerkiewnym chórze? Kim tak naprawdę jest ukraiński nacjonalista? Dlaczego kultura krajów tak bliskich czasem wydaje nam się tak odległa? Jak zdjąć „zachodnie okulary”, przez które nieświadomie patrzymy na Europę Wschodnią? Podczas warsztatów zmierzymy się ze stereotypami i odkryjemy wartość antropologicznego spojrzenia na Wschód.
Audioprzewodniki
Audioprzewodniki to nowy sposób zwiedzania, coraz popularniejszy na całym świecie. To spacer ze słuchawkami – miejski audioprzewodnik. Dzięki niemu możemy poznać nie tylko historię miasta, ale przede wszystkim poczuć jego klimat, usłyszeć czym żyli zwykli mieszkańcy. Na warsztacie uczniowie dowiedzą się czym są audioprzewodniki i jak powstają, a następnie zaprojektują własne spacery.
Równać szanse? Antropologiczne spojrzenie na kwestię równości kobiet i mężczyzn
Instytucje międzynarodowe promują wyrównywanie szans kobiet i mężczyzn. Zwykle rozumiane jest to jako zapewnianie kobietom „specjalnych” warunków (np. wydłużanie urlopu macierzyńskiego, promowanie uczelni i kierunków „ścisłych” wśród przyszłych studentek, zwiększanie środków na profilaktykę i leczenie „kobiecych” nowotworów). W trakcie zajęć spojrzymy na różnorodne przykłady wyrównywania szans kobiet i wspólnie zastanowimy się, czemu taka praktyka może być szkodliwa.
Muzułmanie w Europie. Witajcie czy uciekajcie?
Wspólnie odszukamy stereotypy dotyczące muzułmanów i Islamu funkcjonujące w Polsce. Spróbujemy zmierzyć się z nimi i zastanowić czy i na ile są prawdziwe. Postaramy się także odnaleźć rozwiązania dla napływu migrantów muzułmańskich do Europy.
Podwórko, ulica, dzielnica czyli antropolog w mieście
„Miasto jest nasze!” – wołają dziś aktywiści, politycy, ogrodnicy i artyści. Być może dla tego, że właśnie w mieście, niczym w soczewce zdają się skupiać lokalne i globalne problemy związane z przemianami społecznymi i kulturowymi ostatnich lat. W czasie warsztatów ruszymy na umowne podwórka i dzielnice, żeby znaleźć przejawy wspomnianych zmian. Zapytamy o przestrzeń publiczną i lokalną tożsamość. Dowiemy się też czym jest słynna gentryfikacja i rewitalizacja. Używając antropologicznych narzędzi badawczych zastanowimy się, co dzisiaj oznacza być sąsiadem i czy siedzenie na ławce pod blokiem może być aktem obywatelskiego sprzeciwu?
Bank czasu, wymiennik i Uber Taxi czyli kultura daru dziś
Czy mechanik samochodowy może wymienić godzinę swojej pracy za godzinę pracy lekarza? W banku czasu taka wymiana jest możliwa. Celem naszego spotkania będzie antropologiczna refleksja nad zjawiskiem daru i wymiany (bezgotówkowej) dzisiaj. Przyjrzymy się wybranym, mniej lub bardziej formalnym „wymiennikom” takim jak banki czasu, designerske Thingo, alterkowy wymiennik, modnym ostatnio wymianom sąsiedzkim, sprawdzimy również czy na wsi nadal funkcjonuje zwyczaj tołoka i jak radzą sobie greckie wioski w dobie kryzysu ekonomicznego. Jak przystało na antropologów zastanowimy się nad źródłami popularności zjawiska wymiany oraz jego funkcją i znaczeniami.
Badanie pamięci – antropologiczne spotkania z przeszłością
„Nie ma pamięci, są tylko wspomnienia” – napisała antropolożka Kirsten Hastrup . W jaki sposób ludzie opowiadają o przeszłości? Czy „dawniej” było lepiej niż „dziś”? Czy dzięki wspomnieniom możemy poczuć zapachy, usłyszeć dźwięki i odtworzyć atmosferę minionych dni? Czy nacechowane emocjonalnie, traumatyczne wspomnienia o wojnie mają wartość poznawczą? Powstające wciąż nowe zbiory „historii mówionej” świadczą o zainteresowaniu historią bliską, przeżyciową, subiektywną. Jednocześnie dla badacza ważniejsze staje się to, co i w jaki sposób ludzie pamiętają i opisują, nie to, „jak było naprawdę”. Warsztat ukaże uczestnikom, jak na styku nauki historycznej i antropologicznej wartością staje się sama narracja o przeszłości.
Antropolog czyta Lonely Planet, czyli antropologia podróży i turystyki
Antropologia turystyki zajmuje się tym, co niektórzy badacze nazywają narracją turystycznej
wyobraźni. Stara się odpowiedzieć między innymi na pytania o to, jak podróżując wpływamy na
otoaczający nas świat i co tak naprawdę oznacza poszukiwanie „autentyczności” w otaczającym nas
świecie. Jak tworzą się nasze oczekiwania wobec miejsc i ludzi, których odwiedzamy podczas naszych wypraw? Jak definiujemy siebie poprzez spotkanie z Innym? Podczas zajęć zastanowimu się, kto jest dzisiaj turystą, a kto podróżnikiem i czy współczesna turystyka jest formą orientalizmu.
Aktualności:
Zaproszenie dla szkół ponadpodstawowych z Warszawy na warsztaty „Okiem etnologa”
Zapraszamy klasy szkół ponadpodstawowych z Warszawy do udziału w warsztatach „Okiem etnologa". Zajęcia są bezpłatne i odbywają się w ramach projektu „Edukuj z antropologią!”. Projekt współfinansuje m.st. Warszawa. Zajęcia trwają 1 godzinę lekcyjną i realizowane są w szkołach. Warsztaty realizujemy do 14 czerwca 2024. więcej »
Edukuj z antropologią! Podsumowujemy rok pracy z dziećmi i młodzieżą w Warszawie
Wraz z ostatnimi dniami lipca dobiega końca projekt “Edukuj z antropologią!”, który realizowaliśmy przez cały rok szkolny 2021/22 w Warszawie. Bardzo dziękujemy dzieciom, młodzieży, rodzicom i opiekunom oraz osobom pracującym w warszawskich przedszkolach, szkołach i bibliotekach za udział w warsztatach, zainteresowanie zajęciami, rozmowy i inspiracje do dalszych działań! Było nam bardzo miło pracować z Wami! W trakcie roku szkolnego odwiedziliśmy ponad 25 placówek, a w naszych zajęciach …więcej »
Zakończył się projekt "Okiem etnologa. Warsztaty dla licealistów z województwa mazowieckiego" w 2020 r.
W połowie grudnia zakończyliśmy projekt „Okiem etnologa. Warsztaty dla licealistów z województwa mazowieckiego”, który był dofinansowany ze środków z budżetu Województwa Mazowieckiego. Od września przeprowadziliśmy 20 warsztatów w 8 liceach ogólnokształcących na terenie województwa mazowieckiego, powstały także 3 nowe scenariusze etnologicznych lekcji wraz z materiałamiedukacyjnymi. W czasie godzinnych i dwugodzinnych warsztatów przybliżyliśmy uczniom tematy, jakimi zajmuje się współczesna etnologia i antropologia kulturowa, …więcej »
Warsztaty "Okiem etnologa" u licealistów z Mazowsza
Projekt „Okiem etnologa. Warsztaty dla licealistów z województwa mazowieckiego” dofinansowany ze środków z budżetu Województwa Mazowieckiego powoli dobiega końca. Czego w tym semestrze nauczyli się licealiści z Mazowsza?więcej »
Społeczność i empatia w czasach pandemii - warsztaty online dla licealistów
Serdecznie zapraszamy wszystkie warszawskie licea do udziału w warsztatach etnograficznych online! Tematy, które oferujemy w wersji online (na platformie Zoom) to: Twoja społeczność, Społeczność oparta na empatii, Społeczność w czasach pandemii (zajęcia mogą być realizowane oddzielnie lub jako cykl) Projekt finansowany jest przez Biuro Edukacji m. st. Warszawy. Warsztaty dla szkół są bezpłatne.Liczba warsztatów ograniczona. Czas trwania: ok. …więcej »
Ruszył nabór na warsztaty "Okiem etnologa" dla warszawskich liceów
Serdecznie zapraszamy wszystkie warszawskie licea do zgłoszeń na warsztaty „Okiem etnologa”! Warsztaty to wyjątkowa okazja, aby zapoznać się z najnowszymi trendami i tematami badawczymi etnologii i antropologii kulturowej. Zajęcia trwające jedną lub dwie godziny lekcyjne przybliżą uczniom świat nauk społecznych, zainspirują do innego spojrzenia na otaczającą nas rzeczywistość, zachęcą do krytycznej analizy zjawisk społecznych, a także zaprezentują ścieżki rozwoju absolwentów etnologii …więcej »
Ruszył nabór na warsztaty "Okiem etnologa" w roku 2015 dla klas licealnych z całej Polski!
Serdecznie zapraszamy uczniów i nauczycieli liceów do udziału w warsztatach naukowych „Okiem etnologa”. Jest to wyjątkowa okazja na zaproszenie do klasy etnologa, który wyjaśni co to jest etnologia i antropologia kulturowa, czym się zajmują te dziedziny nauki, opowie o prowadzonych przez siebie badaniach oraz przeprowadzi z uczniami krótki warsztat, obrazujący realia pracy etnologa. Warsztaty „Okiem etnologa” powstały po to, aby rozwijać wiedzę i umiejętności licealistów w zakresie tematów oraz metod obecnych …więcej »
Wiosenna edycja Okiem etnologa - podsumowanie
Wraz z końcem roku szkolnego 2014/2015 dobiegła końca kolejna, trzecia już edycja warsztatów dla licealistów „Okiem etnologa”. Od początku kwietnia do końca czerwca przeprowadziliśmy 21 warsztatów w 5 liceach ogólnokształcących, w tym po raz pierwszy w dwóch spoza Warszawy – w Nasielsku oraz Łochowie. Nasi prowadzący w ciekawy, aktywizujący sposób przybliżyli uczniom tematy, jakimi zajmuje się współczesna etnologia i antropologia kulturowa oraz zainspirowali młodych ludzi do spojrzenia na otaczającą …więcej »
Okiem etnologa - konkurs dla licealistów
Zapraszamy uczestników warsztatów w ramach projektu „Okiem etnologa” do udziału w konkursie na antropologiczną notkę blogową. Wystarczy wysłać krótką notkę z refleksjami po warsztatach w ramach projektu „Okiem etnologa” lub po dowolnym antropologicznym otwartym spotkaniu organizowanym przez Stowarzyszenie Pracownia Etnograficzna (www.etnograficzna.pl). Przy ocenie bierzemy pod uwagę ciekawą formę, wykorzystanie tematów poruszanych w trakcie warsztatów/spotkań, a także własne pomysły interpretacyjne i twórcze podejście do wybranej …więcej »
Kto chce być etnologiem? Relacja z warsztatów dla licealistów „Okiem etnologa”
Czy mechanik samochodowy może wymienić godzinę swojej pracy za godzinę pracy lekarza? Co robi chasydzki pielgrzym na polskiej wsi? Co łączy tatuaże na ciele, napisy na miejskich murach, pomniki wieszczów i tęczę na placu Zbawiciela? Czy warto wchodzić do kafany na Starej Czarsziji w Skopje? Co robi dyrektor kołchozu w cerkiewnym chórze? Czy jest coś, co łączy biesiadę przy ognisku i zatłoczoną miejską ulicę? Odpowiedzi na te oraz wiele innych pytań …więcej »